ජෙරම් සීමෝර් බෲනර් අධ්‍යාපන න්‍යාය.

ජෙරම් සීමෝර් බෲනර්

1918 ඔක්තෝම්බර් 18 දින උපත ලැබූ ඇමෙරිකානු  ජාතිකයෙක් වන අතර ඔහුගෙන් අධ්‍යාපන ක්ෂේත්‍රයට සිදු වූ සේවය අති ප්‍රශංසනීයයි. 20 වන සියවසේ 28 වන ස්ථානය හිමිකරගත් මනෝවිද්‍යාඥයන් ලෙස නම් කරන ලදී.ඔහු මනෝ විද්‍යාඥයෙකු ලෙස අධ්‍යාපන මනෝ විද්‍යාවේ එන මානව සංජානන මනෝ විද්‍යාවට සහ සංජානනය ඉගෙනුම් න්‍යාය ට මහත් සේවයක් ඉටු කළ පුද්ගලයක්ය.ඔහු නිව්යෝර්ක් ඩියුක් විශ්ව විද්‍යාලය තුළින් ප්‍රථම හා ආචාර්ය උපාධිය හදාරා ඇත. තම ප්‍රථම උපාධියෙන් නීති විෂන් හැදෑරූ ඔහු ආචාර්ය උපාධිය සාර්ථකව නිමකර ඇත්තේ මානව සංජානන මනෝවිද්‍යාව පර්යේෂකයෙකු ලෙසයි. ඔහු හාවඩ් විශ්ව විද්‍යාලය ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාල, නිව්යෝර්ක් විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පර්යේක්ෂණ මෙන්ම ඉගැන්වීම් කටයුතුවල නිරතව ඇත. ඔහු මහාචාර්යවරයකු වශයෙන් පරීක්ෂණ සිදුකරනු ලැබූ ශ්‍රේෂ්ඨ ලෙස සංජානන මනෝවිද්‍යාව සහ අධ්‍යාපන මනෝවිද්‍යාව වැනි ක්ෂේත්‍ර හඳුනාගත හැක. 1991දී නිව්යෝර්ක් විශ්ව විද්‍යාලයේ නීති පීඨයට බැඳුණු හෙතෙම නීතිය ඉගැන්වීම් සිදු කරන ලදී. ඔහුයි මනෝ විද්‍යාව නීතියට බලපාන ආකාරය පිළිබඳ පරීක්ෂණ සිදුකළේය. ඔහුගේ පරීක්ෂණ ජීවිතය තුළ ොලොම්බියා විශ්ව විද්‍යාලය, යේල් විශ්වවිද්‍යාලය,බර්ලින් විශ්වවිද්‍යාලය හා රෝමය වැනි නගරවල විශ්වවිද්‍යාල තුළින් ගෞරව උපාධි හා ආචාර්ය උපාධි ලබාගෙන ඇත. 2016 වර්ෂයේ දී ඔහු ලෝකෙන් සමු ගත්තේය.

ජෙරම් සීමෝර් බෲනර්ගෙ න්‍යාය

බෲනර්ගෙ න්‍යායත්මක රාමුවේ ප්‍රධාන තේමාවක් වන්නේ ඉගෙනීම යනු ඉගෙනුම් කරුවන් ඔවුන්ගේ වර්තමාන අතීත දැනුම මත පදනම් ව නව අදහස් වූ සංකල්ප ගොඩ නංවන ක්‍රියාවලියක් ලෙසයි.ඉගෙන ගන්නා තැනැත්තා තොරතුරු තෝරාගෙන පරිවර්තනය කරයි. උපකල්පන ගොඩනගයි. තීරණ ගනියි. එසේ කිරීමට සංජානන ව්‍යූහයක් ඇත. සංජානන ව්‍යුහය (එනම් ක්‍රමෝපාය,මානසික ආකෘති) අත්දැකීම් වලට අර්ථය සහ සංවිධානය සපයන අතර පුද්ගලයාට ලබාදී ඇති තොරතුරු ඉක්මවා යාමට ඉඩ දෙයි.
• උපදෙස් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, උපදේශකයා විසින් ශිෂ්‍යයන් තුළින් මූලධර්මය සොයා ගැනීමට උත්සාහ කළ යුතුය.උපදේශකයා සහ ශිෂ්‍ය ක්‍රියාකාරී සංවාදයක නිරත විය යුතුය.(උදාහරණයක් ලෙස සොක්‍රටීස් ගැනීම)උපදේශකයාගේ කර්තව්‍ය වන්නේ ඉගෙන  ගත යුතු තොරතුරු ඉගෙනීම් කරුගේ වර්තමාන අවබෝධය ට ගැලපෙන ආකෘතියකට පරිවර්තනය කිරීම. විෂයමාලාව සර්පිලාකාර සංවිධානය කළ යුතු අතර එමගින් ශිෂ්‍ය දැනටමත් ඉගෙනගෙන ඇති දේ අඛණ්ඩව ගොඩ නංවයි. බෲනර් ප්‍රකාශ කරන ඉගෙනීමේ න්‍යාය ප්‍රධාන අංශ හතරක් ආමන්ත්‍රණය කළ යුතු බවයි. එනම්,
• ඉගෙනීමට නැඹුරුතාවය.
• ඉගෙනුම් කරුට වඩාත් පහසුවෙන් ග්‍රහණය කරගත හැකි වන පරිදි දැනුමෙන් යුත් ව්‍යුහයක් සැකසිය හැකි ක්‍රම.
• දැනුම ව්‍යුහගත කිරීම සඳහා හොදම ක්‍රමවේදයන් මගින් සරල කිරීම.
• නව යෝජනා ජනනය කිරීම සහ තොරතුරු හැසිරවීම වැඩි කිරීම්.
ඔහු ඉගෙනීමේ සමාජ හා සංස්කෘතික අංගයන් මෙන්ම නීතියේ භාවිතයන් ද ඇතුළත් කිරීම සඳහා සිය න්‍යායාත්මක රාමුව පුළුල් කර ඇත. ඔහුගේ නිර්මාණාත්මක න්‍යාය යනු සංජානනය අධ්‍යයනය කිරීම මත පදනම් වූ උපදෙස් සඳහා වන පොදු රාමුවකි.බොහෝ න්‍යායන් ළමා සංවර්ධන පරීක්ෂණ සමඟ සම්බන්ධ වේ. කුඩා ළමුන් සඳහා ගණිතය හා සමාජ විද්‍යා වැඩසටහන්වල සන්දර්භය තුළ ඔහු සිය න්‍යාය පැහැදිලි කළේය.තර්කන ක්‍රියාවලීන් සඳහා රාමුවේ මුල් සංවර්ධන විස්තර කර ඇත්තේ ඔහුයි.කුඩා දරුවන්ගේ භාෂාව ඉගෙනීම කෙරෙහි ද ඔහුගේ අවධානය යොමුවිය.නිර්මාණාත්මක වාදය දර්ශනවාදය හා විද්‍යාව ඉතා පුළුල් සංකල්පීය රාමුවක් වන අතර බෲනර්ගෙ න්‍යාය එක් විශේෂිත ඉදිරිදර්ශනයක් නියෝජනය කරයි.
නිර්මාණාත්මක න්‍යාය ඉගෙනීම යනු ඔව් උන්ගේ වර්තමාන අතීත දැනුම මත පදනම් ව නව අදහස කල්ප ගොඩනංවන ක්‍රියාකාරී ක්‍රියාවලියක් බවත් ඉගෙනීම ක්‍රියාකාරී ක්‍රියාවලියක් බවත් ඉගෙනීම ක්‍රියාකාරී ක්‍රියාවලියක් බව බෲනර්ගෙ න්‍යායාත්මක රාමුව  ප්‍රධාන තේමාවයි.හෝ ප්‍රකාශ කරන අන්දමට උපදේශකයා සහ ශිෂ්‍ය ක්‍රියාකාරී සංවාදයක නිරතුරුව නියැලිය යුතුය.විවිධ චින්තන ක්‍රම තුලින් දැනුම නිරූපණය වන ආකාරය හා සංවිධානය වන්නේ කෙසේද යන්න ගැන ඔහු සැලකිලිමත් විය. දරුවන්ගේ සංජානන සංවර්ධනය පිළිබඳ සිය පරීක්ෂණයේදී බෲනර් නිරූපණ ක්‍රම තුනක් යෝජනා කළේය.


සක්‍රීය නිරූපණය (අවුරුදු 0 – 1)

මෙම ප්‍රකාරය ජීවිතයේ පළමු වසර තුළ භාවිතා කරයි. සිතීම මුළුමනින්ම නම වී ඇත්තේ ශාරීරික ක්‍රියාවන් මත වන අතර ළදරුවන් ඉගෙන ගන්නේ අභ්‍යන්තර නිරූපණය(හෝ සිතීමෙන්) නොව එසේ කිරීමෙන්ය.භෞතික ක්‍රියා පදනම් කරගත් තොරතුරු කේතනය කිරීම සහ එය අපගේ මතකයේ ගබඩා කිරීම ඊට ඇතුළත් වේ.උදාහරණයක් වශයෙන් බයිසිකලයක් පැදීමට ඉගෙන ගැනීම වැනි බොහෝ ශාරීරික ක්‍රියාකාරකම්වල දී  මෙම ක්‍රමය පහසුව අඛණ්ඩව පවතී.

අයිකන නිරූපණය (අවුරුදු 1 – 6)

තොරතුරු සංවේදක රූප(පින්තූර මෙන්) ලෙස මනසෙහි ගබඩා කර ඇත. සමහරුන්ට මෙය සවිඥානික ය.තවත් සමහරු පවසන්නේ ඔවුන් එය අත්විඳ නැති බවයි.අප නව විෂයක් ඉගෙන ගන්නා විට වාචික තොරතුරු සමග රූපසටහන් හෝ නිදර්ශන තිබීම බොහෝ විට ප්‍රයෝජනවත් වන්නේ මන්දැයි මෙයින් පැහැදිලි වේ. ශ්‍රවණය, සුවද හෝ ස්පර්ශය වැනි සිතීම මත පදනම්ව ගොඩනගාගන්නා වූ මානසික රූප ද මෙයට අදාළ වේ.

සංකේතාත්මක නිරූපණය ( අවුරුදු 7 සිට )
මෙය අවසන් වරට වර්ධනය වේ.භාෂාව වැනි කේතයක් හෝ සංකේතයක් ලෙස තොරතුරු ගබඩා වන්නේ මෙහිදීය. සංකේතාත්මක අවධියේදී දැනුම මූලික වශයෙන් වචන, ගණිතමය සංකේත හෝ සංගීත දෙදෙනා සංකේත පත්‍ර ලෙස ගබඩාවේ.සංකේත නම්‍යශීලී වන අතර ඒවා හැසිරවිය හැකි, ඇණවුම් කළ හැකියි හා වර්ගීකරණය කළ හැකිය. එබැවින් පරිශීලකයා ක්‍රියාවන් හෝ රූප මගින් සීමා නොකෙරේ.


භාෂාවෙි වැදගත්කම

වියුක්ත සංකල්ප සමග කටයුතු කිරීමේ ඇති හැකියාව සඳහා භාෂාව වැදගත් වෙයි. බෲනර් තාම කරන්නේ භාෂාව උත්තේජක සංකේතවත් කළ හැකි අතර වඩාත් සංකීර්ණ නමුත් නම්‍යශීලී සංජානනය සැපයීමට පුද්ගලයෙකුට පෙනීසිටීම සමග පමණක් කටයුතු කිරීමේ බාධක වලින් නිදහස් විය හැකි බවයි.වචන භාවිතය ඔවුන් නියෝජනය කරන සංකල්ප වර්ධනයට උපකාරී වන අතර “මෙහි සහ දැන්” සංකල්පයේ අවහිරතා ඉවත් කළ හැකිය. බෲනර් උපතින්ම බුද්ධිමත් හා ක්‍රියාකාරී ගැටලු විසදන්නෙකු ලෙස සලකන අතර බුද්ධිමය හැකියාවන් මූලික වශයෙන් පරිණත වැඩිහිටියන්ගේ හැකියාව ට සමාන වේ.

අධ්‍යාපනික ඇඟවුම්

අධ්‍යාපන පරමාර්ථවිය යුත්තේ ස්වයංක්‍රිය ඉගෙනුම් කරුවන් බිහිකිරීමයි. බෲනර් ඒ සඳහා ධ්‍යාපනයේ පරමාර්ථය දැනුම ලබා දීම නොව ඒ වෙනුවට දරුවකුගේ චින්තනය සහ ගැටළු විසඳීමේ කුසලතාවයන් සඳහා පහසුකම් සැලසීම වන අතර එමගින් එය විවිධ තත්ත්වයන්ට මාරු කළ හැකිය.විශේෂයෙන් අධ්‍යාපනය දරුවන් තුළ සංකේතාත්මක චින්තනයක් ද වර්ධනය කළ යුතුය. බෲනර්ගෙ ප්‍රධාන දැක්ම වූයේ ද සිසුන් තමන්ගේ දැනුම ගොඩනඟා ගන්න ක්‍රියාකාරී ගැනුම්කරුවන් ලෙසයි.

සූදානම

බෲනර් පියාජේගේ සූදානම් පිළිබඳ මතයට විරුද්ධ විය. ළමයිගෙන් සංජානන අවදියේ විෂය කරුණු වල සංකීර්ණත්වයට ගැලපීමට පාසල් කාලය නාස්ති කරන බව ඔහු තර්ක කළේය.මෙයින් අදහස් කරන්නේ ඇතැම් මාතෘකා තේරුම් ගැනීමට අපහසු යැයි සිතන බැවිනි සිසුන් ගුරුවරුන් විසින් රඳවා තබාගන්නා අතර දරුවා සුදුසු සංජානන පරිණතභාවයට පත්ව ඇති බව ගුරුවරයා විශ්වාස කර ඉගැන්විය යුතුය.

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ

01.Bruner, J. The Process of Education. Cambridge, MA: Harvard University Press. (1960)

02. Bruner, J. Toward a Theory of Instruction. Cambridge, MA: Harvard University Press. (1966)

03. Bruner, J. Going Beyond the Information Given. New York: Norton. (1973)

04. runerr, J. Child’s Talk: Learning to Use Language. New York: Norton. (1983).

05. Bruner, J. Actual Minds, Possible Worlds. Cambridge, MA: Harvard University Press. (1986)

06. Bruner, J. Acts of Meaning. Cambridge, MA: Harvard University Press.(1990)